BraNŻOWY PRZEGLĄD NAUKI 

Odcinek 15

Santamaría R.M.a · Abudrya M.H.a · Gül G.b · Mourad M.S.a · Gomez G.F.c · Zandona A.G.F. How to Intervene in the Caries Process: Dentin Caries in Primary Teeth, Caries Research Vol 54, No 4, 2020.

https://doi.org/10.1159/000508899

Tym razem przegląd systematyczny z zaleceniami jakie postępowanie wybierać w przypadku leczenia próchnicy obejmujących zębinę w zębach mlecznych. Jest on jednocześnie konsensusem ORCA (European Organization for Caries Research) i EFCD (European Federation of Conservative Dentistry).

Obecnie stosowane techniki dzielimy na dwie główne kategorie.
Bez oczyszczania tkanek próchnicowych:
– NRCC (non-restorative cavity control) – nieodtwórcza kontrola ubytku, czyli trzyetapowa procedura skupiająca się na próbie zatrzymania próchnicy. Pierwszy etap to odpowiednia higiena, drugi odsłonięcie ubytku umożliwiające lepsze doczyszczenie, a trzeci to stosowanie lakieru SDF (fluorek diaminasrebra) lub 5% NaF (fluorku sodu)
– stosowanie preparatów z fluorkami srebra – głównie SDF
– technika Hall’a – zamknięcie próchnicy pod prefabrykowanymi koronami ze stali nierdzewnej (nie wymagające znieczulenia ani szlifowania zębów)

Z oczyszczeniem tkanek próchnicowych:
– selektywne oczyszczenie próchnicy (SCR) – jednowizytowe, częściowe oczyszczenie próchnicy. Polega na pozostawieniu miękkiej zębiny blisko miazgi, w celu uniknięcia jej obnażenia. Istotne jest dokładne doczyszczenie brzegów ubytku.
– stepwise caries removal – polega na częściowym oczyszczeniu próchnicy, a następnie doczyszczeniu na kolejnej wizycie po minimum 6 miesiącach.
– całkowite oczyszczenie ubytku – bazując na rekomendacjach z 2016 i 2018, obecnie niezalecane.

Zadano dwa pytania (PICO):
1. Czy metody minimalnie inwazyjne są skuteczniejsze od całkowitego oczyszczenie z wypełnieniem, gdzie określa się brak objawów ze strony miazgi, trwałość wypełnienia i zatrzymanie próchnicy?

  1. Jaki jest odsetek powodzenia różnych materiałów stosowanych do leczenia bezobjawowej próchnicy obejmującej zębinę, gdzie określa się trwałość wypełnienia oraz zatrzymanie próchnicy?

Wnioski płynące z badania dla pytania pierwszego:
– w bezobjawowych średnich i głębokich ubytkach technika Hall’a była skuteczniejsza dla wielopowierzchniowych ubytków od całkowitego opracowania ubytku
– NRCC miało podobną skuteczność w porównaniu do całkowitego opracowania ubytku w średnich i głębokich ubytkach. Lepsze efekty osiągano przy nadzorowanym szczotkowaniu. Dowody są jednak ograniczone i o niskiej jakości
– SCR i stepwise caries removal okazały się lepsze pod kątem zmniejszenia występowania objawów ze strony miazgi w porównaniu do całkowitego opracowania ubytku

Wnioski dla pytania drugiego:
– niezależnie od użytej metody, prefabrykowane korony metalowe miały najwyższy odsetek powodzeń w porównaniu z różnymi wypełnieniami.
– dla wypełnień, kolejność zaczynając od najwyższego odsetka sukcesu: szkło-jonomer modyfikowany żywicą, kompozyt, kompomer, amalgamat, szkło-jonomer
– najwyższy odsetek niepowodzeń był dla szkło-jonomeru, głównie dla ubytków II klasy
– wyższy odsetek powodzeń jest dla wypełnień zakładanych z użyciem koferdamu
– SDF było znacząco skuteczniejsze od lakieru fluorkowego oraz szkło-jonomeru

Jako główny wniosek z badania uznaje się zalecenie, by w leczeniu próchnicy w obrębie zębiny w zębach mlecznych używać małoinwazyjnych metod, czyli obejmujących selektywne oczyszczanie próchnicy oraz bez jej oczyszczania.

Pełny tekst  – https://www.karger.com/Article/FullText/508899

Luciana Macchion Shaddox, Lorri Ann Morford, Luigi Nibali (2020). Periodontal health and disease: The contribution of genetics. Periodontology 2000. Vol 85 Issue

https://doi.org/10.1111/prd.12357

Zapalenie przyzębia to choroba zapalna, wywołana interakcją między odpowiedzią immunologiczną i bakteriami, pod wpływem czynników środowiskowych. Nieleczone prowadzi do uszkodzeń tkanek miękkich, kości, czy nawet utraty zębów.

Czynniki mające wpływ na występowanie i tempo rozwoju periodontitis dzielimy na:
– środowiskowe (palenie, patogeny, społeczno-ekonomiczne)
– związane z gospodarzem (cukrzyca, inne choroby zapalne, stres, niepokój)
– genetyczne

Kiedyś stosowano podział na przewlekłe zapalenie przyzębia (najczęstszą, dotykającą dorosłych i wolno postępującą) oraz agresywne zapalenie przyzębia (rzadsze, atakujące również młode i ogólnie zdrowe osoby, charakteryzujące się bardzo szybką progresją). W 2018 roku wprowadzono nowy podział chorób przyzębia, gdzie wyróżnia się etapy, zakres i umiejscowienie oraz tempo progresji, bez podziału na przewlekłe i agresywne.

W temacie wpływu genetyki na powstawanie i przebieg zapalenia przyzębia, z przeglądów systematycznych wysuwają się następujące wnioski:

– około 1/3 cech wpływających na zróżnicowanie przebiegu periodontitis jest genetyczna
– dziedziczność była szczególnie zauważalna w przypadku ostrych przebiegów, wczesnego rozpoczęcia choroby oraz u młodych osób
– nie udało się do tej pory wskazać konkretnego genetycznego „winowajcy”
– są jednostki chorobowe, w których mutacja pojedynczego genu jest powiązana z występowaniem wczesnego zapalenia przyzębia
– skłonność jest dziedziczona autosomalnie, szczególnie w przypadku agresywnych form
– wpływ genetyki jest silniejszy przy jednoczesnym paleniu tytoniu

Ze względu na skomplikowany charakter zapalenia przyzębia, wciąż nie wiemy dokładnie jakie geny odgrywają bezpośrednią rolę w określaniu podatności na zachorowanie. Jednocześnie wiemy, że wywiad rodzinny jest bardzo istotny diagnostycznie, szczególnie w przypadku agresywnych form. Dlatego w przypadku pacjentów ze stopniem progresji C według nowej klasyfikacji, jeśli jest to pacjent młody i ogólnie zdrowy, to istnieje znacznie większe ryzyko, że rolę odgrywać będzie czynnik genetyczny.

Abstrakt – https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/prd.12357

Narvekar, A., Valverde Estepa, A., Naqvi, A., & Nares, S. (2020). Used dental implant healing abutments elicit immune responses: A comparative analysis of detoxification strategies. Clinical Implant Dentistry and Related Research. Volume 22, Issue 6.
doi:10.1111/cid.12956 

 

Producenci oznaczają śruby gojące jako komponenty jednorazowego użytku, z racji możliwości zanieczyszczenia biologicznego i zużycia samego materiału, co ma szczególny wpływ na gwint. Jednak ponowne wykorzystanie wysterylizowanych śrub gojących jest uznawane wśród praktyków. Część osób uważa, że śruby gojące są oznaczane jako jednorazowe w celu zwiększenia dochodu producentów, z drugiej strony padają argumenty odnośnie ryzyka zakażenia krzyżowego w przypadku ponownego użycia.

Powierzchnia śruby gojącej może być zanieczyszczona biofilmem, nabłonkiem, krwią lub śliną, które przyczepiając się do powierzchni tytanu stają się trudne do usunięcia. Jednocześnie wiertła i narzędzia ze stali nierdzewnej i tytanu są powszechnie stosowane w stomatologii, jako wielokrotnego użytku.

W tej pracy oceniano skuteczność czterech różnych metod oczyszczania śrub gojących oraz występowanie odpowiedzi zapalnej oczyszczonych śrub gojących w porównaniu do nowych.

Śruby gojące podzielono na grupy:

Grupa A – wysterylizowane autoklawem parowym w 121°C przez 30 minut z czasem suszenia minimum 15 minut
Grupa B – umieszczone w myjce ultradźwiękowej na 5 minut, po czym wysterylizowane jak w grupie A
Grupa C – oczyszczone z wykorzystaniem piaskarki z proszkiem glicynowym, po czym wysterylizowane jak w grupie A
Grupa D – oczyszczone za pomocą nierysującej gąbki, po czym wysterylizowane jak w grupie A
Grupa E – nowe, sterylne śruby gojące od producenta

 

Wnioski:
– największe zabrudzenia obserwowano w grupach A i B, co potwierdza, że do prawidłowego oczyszczenia konieczne jest również oczyszczanie mechaniczne
– istotne zabrudzenia były również obecne w grupie D
– grupy C i E miały podobny poziom czystości, co dowodzi wyższości metody oczyszczania C nad pozostałymi
– na powierzchniach śrub gojących z grupy C zaobserwowano jednak pozostałości piasku z piaskarki
– najtrudniejsze do oczyszczenia były gwint oraz otwór na kluczyk
– pomimo braku widocznych białek, grupy A-D wywołały odpowiedź immunologiczną w postaci makrofagów, co świadczy o braku możliwości pełnego usunięcia zanieczyszczeń z powierzchni śrub gojących

Jako główny wniosek z badania nie zaleca się ponownego użycia śrub gojących, do czasu opracowania bardziej skutecznej metody ich oczyszczenia.

 

Abstrakt – https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/cid.12956

 

Powrót do listy Branżowych Przeglądów Nauki

Masz pytania? Napisz do mnie kontakt@tomaszlukasik.pl

Zapraszam też na moje szkolenia z chirurgii stomatologicznej i planowania leczenia – sprawdź TUTAJ